زندگی معنوی : جلسه صد و ششم ( صوت و متن )

زندگی معنوی ـ جلسه صد و شش
در جلسه قبل باب پنجم از کتاب منازل را شروع کردیم. این باب با عنوان تفکر بیان آمده است.
قال الله تعالی: وَأَنْزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ؛ و این قرآن را به سوى تو فرود آوردیم، تا براى مردم آنچه را به سوى ایشان نازل شده است توضیح دهى، و امید که آنان بیندیشند. نحل/44.
باب پنجم: تفکّر
نکته دوم: واژه تفکر در آیات قرآن
ب) تفکر در قرآن
 تفکّر در جهان و امور تکوینی نیاز بشر است و خداوند آدمی را در قرآن به آن فراخوانده است. آدمی از این رهگذر، عظمت خدا و جهان را درک می‌کند. به دنبال دریافت عظمت، انسان احساس نیازمندی (فقر) می کند که یک حس مقدس است.
 فرق بسیاری است بین اینکه انسان خدا را اثبات کند و اینکه احساس کند وجود پروردگار را.
 شاید بزرگ ترین افتخار بشر این است که بتواند به این مطلب برسد که: «من نیستم، من هیچم، فقط خدا هست»، حتی اگر عمر نوح(ع) هم داشته باشد، به حالت بهت و سکوت خواهد ماند.
 مسلمان کسی است که ببیند خدایش به او چه گفته و چه برای خدایش مهم است. تفکر در امور مطلوب، یکی از خواسته‌های مهم خداوند از انسان است.
 اگر انسان ارزش تفکّر را می‌دانست و قدرت فکر را متوجه می‌شد، هیچ نیازی به کار یَدی (به معنای عام آن) نداشت. تمام اغراض و آرزوهای آدمی با استفاده از قدرت فکر حاصل می ‌شود.
 تکنولوژی و فناوریهای نوین، همگی محصول و مخلوق فکر انسان است. با فکر می شود نیازهای خود را تأمین کرد. با تفکّر می توان جهان را مدیریت کرد.
برخی دیگر از ویژگی‌های آیات تفکر
 تفکر از صفات نیکان است (آل عمران/117)
خوبان و نیکان عالم:
o اهل گفتگوی درونی عاشقانه
o اهل تفکّر در خلقت آسمانها و زمین
o در نتیجه فکر، به این حقیقت می رسند که جهان هستی غایتمند و هدفدار است
o نائل شدن به آیه بودن جهان در نتیجه تفکّر (تفکّر آیه‌ای)؛ هر آنچه در جهان است، آیه است. هستی، آیت الله هست. این ویژگی مورد اهتمام و تکرار در قرآن است.
آیه (نحل/44)
 معنا: علامت یا نشانه.
 از نظر خدا، تمام اجزای عالم، نشانه خداوند هستند.
 آینه، مهمترین مثال برای آیه است. عالَم و آدم هر دو مرآة اند که خداوند آندو را آفریده است.
 به آینه دو گونه می شود نگریست:
o مافیه ینظر (نگاه استقلالی) به خود آینه مستقلاً نگاه می شود به عنوان یک شیء.
o مابه یُنظر (نگاه آلی) از طریق آینه چیز دیگری دیده شود. آینه سبب و وسیله ای است برای دیدن صورت و تصویری که در آن نمایان است.
آینه بودن آینه، به نگاه نوع دوم است فقط، حتی اگر شیشه و جیوه و بقیه لواحقش موجود نباشند (همانند آب زلال چشمه که تصویر شما را در خود نشان می دهد).
جهان، آیه است و نه هیچ چیز دیگر. این کوه، آب، دریا و… آب و دریا و کوه نیست بلکه آیه هستند. ما از سر نیاز، برای اجزای جهان نام گذاشته ایم. اساساً یکی از حجاب فهم آیات و معناشناسی آنها، نام هایی است که آدمی بر موجودات نهاده است.
 از نگاه خداوند، تمایز میان موجود است، در نحوة نشان دادن و متعلَّق آن است هر جزئی از اجزای عالم، نشان دهنده اسمی از اسمای خداوند است.
 آیه بودن جهان تکوین، یک امر تکوینی (واقعی) است نه معرفت شناختی. خداوند خواسته است بشر ذهن خود را مطابق آنچه آفریده است، قرار دهد.